T C. Anayasa Mahkemesi
MADDE 3- (1) İçerik, yer ve erişim sağlayıcıları,yönetmelikle belirlenen esas ve usûller çerçevesinde tanıtıcı bilgilerinikendilerine ait internet ortamında kullanıcıların ulaşabileceği şekilde vegüncel olarak bulundurmakla yükümlüdür. Diğer taraftan idari tedbir olarak öngörülen içeriğinçıkarılması tedbirine hangi hallerde başvurulabileceği konusunda dördüncüfıkrada herhangi bir açıklık bulunmaktadır. Açıklanan nedenlerle kural Anayasanın 2. Maddelerineaykırıdır ve iptal edilmesi gerekir. Açıklanan nedenlerle Anayasanın 2., 10., 36., 40., 90. Ve 125.maddelerine aykırı olan kuralın iptal edilmesi gerekir. Kurallar aynızamanda masumiyet karinesini de aykırı düşmektedir, zira yargı organı dışındabir erk ve birim suç isnadında bulunamaz. Yürütme organı neyin suç olup,olmadığına karar verme yetkisine sahip değildir. Aksi bir düşünce, yargıyetkisinin başka kuvvetlere verilmesi anlamına gelir ki, bu durum dademokrasinin temel ilkelerinden olan kuvvetler ayrılığının anlamsız halegelmesine yol açar. Maddesi gereğince böyle birsınırlamanın kanunla yapılması, Anayasa’daöngörülen sınırlama sebeplerine, demokratik toplum düzeninin gereklerine veölçülülük ilkesine uygun olması gerekir. Açıklanan nedenlerle kural Anayasanın 2., 13\. Bu çekici pinup-marspin up 7/24 giriş.com giriş platformunda şansını sına. PinUp güncel giriş\., 22., 26., 28.
Maddelerine aykırı olduğu ilerisürülmüştür. Böyle bir yükümlülük getirilmesinin nedeni yasada açıklanmamışolmakla birlikte kamu otoritelerinin gerektiğinde bu verilere el koymasınaimkân vermek olduğu anlaşılmaktadır. Ancak bu başta kişilerin kimliğinigizleyerek, yani anonim bir şekilde görüşlerini ifade etme özgürlüğünü tehditetmektedir. Daha da önemlisi bireylerin Anayasanın 25 ve 15. Maddesi kapsamında hiçbir sınırlamaya tabi olmayan ve mutlak birşekilde korunan görüş sahibi olma hakkını tehdit etmektedir. Devletin yargı yetkisi, esasen o devletin egemenlik alanı olanülkesinde söz konusu olabilir. Yargı yetkisinin bir diğer görünümü de devletincezalandırmak yetkisidir. Cezalandırmak yetkisi devlet egemenliğinin bir sonucuolduğu için, devlet bu yetkisini de esasen kendi egemenlik alanı olan ülkesindekullanabilir. Türkiye Cumhuriyeti’nin cezalandırma yetkisinin yer bakımındansınırları hakkında Anayasa’da bir hüküm yoktur. Yargı yetkisi devletegemenliğinin bir sonucu olduğu için, bu yönde bir hükmün herhangi bir kanundayer almasına da gerek yoktur.
Bu kural sosyal ağ sağlayıcının Türkiye’de temsilci atamasıönkoşuluna dayanmaktadır. Yukarıda birinci ve ikinci fıkralara ilişkinaçıklamalarda temsilci atama yükümlülüğünün anayasaya aykırı olduğu ayrıntılıbir şekilde açıklanmıştır. Dolayısıyla aynı anayasaya aykırılık nedenleri bufıkra açısından da geçerlidir. Öte yandan zarar ve tazminat borçlar hukukuna ilişkin terimlerolup tazminatın istenebilmesi için zararın ispat edilmesi gerekmektedir. İspatedilen zararın maddi karşılığı ise çoğu zaman uyuşmazlık konusudur. Öyle ki buzararın hesaplanmasında mahkemeler çoğunlukla bilirkişi incelemesiyaptırmaktadır.
Öncelikle, verilecek içeriğin çıkarılması ve/veya erişiminengellenmesi kararlarının yukarıda açıklandığı gibi temel haklara müdahaleniteliği taşıdığı ve ulusal ve uluslararası standartlara aykırı olduğu açıktır.Bu şekilde verilen hukuka aykırı kararın uygulanması için aynı anda içerik, yerve erişim sağlayıcılara tebliğ edilmesi ve bu içeriklerin çıkarılmasınınisteneceği kuralına yer verilmiştir. Kural hem içerik, hem yer hem de erişimsağlayıcıya yükümlülük yüklediğinden öngörülemez niteliktedir. İçerik, yer veerişim sağlayıcının farklı ülkelerde ve farklı hukuk sistemlerine tabiolabileceği göz önüne alınmalıdır. Çıkarma yükümlülüğünün öncelikle kime aitolduğunun ve hangi sırayla kaldırma yükümlülüğü doğduğunun kuralda açıkçadüzenlenmemiş olması yükümlülük sahibi gerçek ve tüzel kişiler bakımındanöngörülemez bir durum doğurmaktadır. Söz konusu karar içerik sağlayıcıaçısından ifade özgürlüğü (Any. M. 26), basın özgürlüğü (m.28), haberleşmeözgürlüğü (m. 22), hatta özel hayat hakkına (m.20) müdahale teşkiledebilecektir. Bu şekilde temel haklara müdahale teşkil eden kuralın açık veöngörülebilir olması Anayasanın 13.
Anayasa’nın anılan maddesinde güvence altına alınan ölçülülükilkesi ise elverişlilik, gereklilik ve orantılılık olmaküzere üç alt ilkeden oluşmaktadır. Hüküm ile yer sağlayıcılara yönelik bir tazminat sorumluluğugetirilmektedir. Öncelikle böyle bir sorumluluk internet düzenlemelerinin genelprensibi olan yer sağlayıcının içerikten sorumlu olmaması sebebiyle 5651 sayılıKanun sistematiği ile bağdaşmamaktadır. Bununla birlikte zarar ve zararıntazmini borçlar hukukuna ilişkin bir sorun olup, nitekim 6098 sayılı TürkBorçlar Kanunu’nun 49 vd maddelerinde, özellikle 57. Maddesindedüzenlenmektedir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 58.
- Ve 48.maddelerine aykırılık teşkil etmektedir.
- Maddelerine aykırıdır iptal edilmelerigerekir.
- Özellikle tek taraflı olarakyapılan idari işlemlerin ilgilisine bildirilmesi yasal hakları kullanmaaçısından son derece önemlidir.
Ancak bu günlük bir milyon erişimin nasıl tespit edileceği vetespitin neye göre yapılacağı konusunda da hiçbir açıklık bulunmamaktadır. Buaçıdan, sosyal ağ sağlayıcıların günlük erişim eşiğinin altında mı yoksaüstünde mi addedileceklerini açık şekilde saptayabilme ve böylece kendilerinedüşen hukuki yükümlülükleri öngörme olanakları da makul şekilde sağlanmamıştır.Tanımdaki muğlaklık pek çok bakımdan Anayasaya aykırılık oluşturmaktadır. Maddesiyle 5651sayılı Kanun’un 3. Maddesine eklenen (5) numaralı fıkranın birinci cümlesi ile;bu Kanun uyarınca verilen idari para cezalarının yurt dışında bulunan muhatabaKurum tarafından doğrudan üçüncü fıkradaki usulle bildirilebileceği hükmebağlanmaktadır. Sonraki cümlede ise bu şekildeki bildirimin yapıldığı günüizleyen beşinci gün sonunda tebligatın yapılmış sayılacağı ve bu şekildeyapılan tebligatın 7201 sayılı Tebligat Kanunu uyarınca yapılmış anlamına geldiğibelirtilmektedir. Bildirimin amacıkişilerin yapılan işlemden haberdar olmasını, dolayısıyla buna karşı itirazveya dava haklarını kullanabilmelerini sağlamaktır. Bu nedenle bildirimaraçlarının tereddüde yol açmayacak şekilde açık ve net olması, tebligatınyapılmış sayılabilmesi için de kural olarak muhatabın bundan haberdar olması,başka bir ifadeyle tebliğ evrakının muhatabın tasarruf alanına ulaşmasıgerekir.
Maddesinde hak arama özgürlüğükapsamında yer alan mahkemeye erişim hakkı için herhangi bir sınırlama nedeniöngörülmemiş olmakla birlikte Anayasa’nın başka maddelerinde yer alan hak veözgürlükler ile devlete yüklenen ödevler özel sınırlama sebebi gösterilmemişhak ve özgürlüklere sınır teşkil edebilir. Anayasa’nın 13.maddesinde “Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızınyalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak veancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna,demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülükilkesine aykırı olamaz” denilmektedir. Bunagöre mahkemeye erişim hakkına sınırlama getiren düzenlemelerin kanunlayapılması, Anayasa’nın sözü ile Anayasa’da öngörülen sınırlama sebebine uygunve ölçülü olması gerekir. Anayasa’nın 2.maddesinde belirtilen hukuk devleti; eylem ve işlemleri hukuka uygun, insanhaklarına saygılı, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adilbir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum vetutumlardan kaçınan, hukuki güvenliği sağlayan, hukuk kurallarıyla kendinibağlı sayan ve yargı denetimine açık olan devlettir. (6) Üçüncü fıkradaki yükümlülüğü yerine getirmeyensosyal ağ sağlayıcıya beş milyon Türk lirası, dördüncü fıkradaki yükümlülüğüyerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya ise on milyon Türk lirası idari paracezası Başkan tarafından verilir. (4) Hâkim, bu madde kapsamında vereceği erişiminengellenmesi kararlarını esas olarak, yalnızca kişilik hakkının ihlaliningerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğeerişimin engellenmesi yöntemiyle verir. Zorunlu olmadıkça internet sitesindeyapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Ancak,hâkim URL adresi belirtilerek içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle ihlalinengellenemeyeceğine kanaat getirmesi hâlinde, gerekçesini de belirtmekkaydıyla, internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişiminengellenmesine de karar verebilir.
(9) Bu maddenin uygulanmasında sosyal ağ sağlayıcınınyükümlülükleri, içerik veya yer sağlayıcısı olmasından doğan sorumluluk veyükümlülüklerini ortadan kaldırmaz. Diğer taraftan kuralda öngörülen düzenlemelerin önemli birkısmının belirsiz olduğu yukarıda ilgili bölümlerde ayrıntılı olarakaçıklanmıştır. Bu kuralların aynı zamanda pek çok temel hak ve özgürlüğemüdahale niteliği taşıdığı da ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Maddesinegöre temel hak ve özgürlükler ancak kanunla sınırlandırılabilir. Kanunlasınırlama ilkesinin gereği olarak temel haklarda sınırlama niteliği taşıyandüzenlemelerin ayrıntılı ve öngörülebilir olması zorunludur. Öngörülebilir vekapsamı belirli olmayan kuralların uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeyetkisinin yürütme organına ve idareye verilmesi yasama yetkisinin devriniteliğindedir ve Anayasanın 7. Maddelerine de aykırılıkoluşturmaktadır. Çağdaş demokrasiler, temel hak ve özgürlüklerin en geniş ölçüdesağlanıp güvence altına alındığı rejimlerdir. Temel hak ve özgürlükleri büyükölçüde kısıtlayan ve kullanılamaz hâle getiren sınırlamalar hakkın özünedokunur. Aşağıda detaylı bir şekilde açıklanacağı üzere iptali istenenkurallar sosyal medya platformları ve sosyal medya kullanıcıların mülkiyet veteşebbüs haklarına, sözleşme özgürlüklerine, kullanıcıların haberleşme, ifade,basın ve bilim özgürlüklerine müdahale teşkil etmektedir. Maddeye ilişkin yapılan açıklamalardadeğinildiği gibi ne zaman içeriğin çıkarılmasına karar verileceği, ne zaman iseerişimin engelleneceği konusunda da herhangi bir açıklık bulunmamaktadır. Bubelirsizlik öngörülemezliğe ve keyfiliğe neden olduğu gibi aynı zamanda ölçüsüzmüdahalelere de olanak tanımaktadır.